آیا طب سنتی دیگر کاربرد ندارد؟!

استاد عباس نساجی

طب سنتی ایران بسیار ریشه‌دار است اما خیلی در مورد آن تحقیق نمی‌شود و در برخی کشورهای دیگر همچون مصر، هند، و آلمان بسیار بیشتر از ما در مورد آن تحقیق می‌کنند.

امروزه برخی افراد تقریباً دوباره به طب سنتی مراجعه کرده‌اند و بسیاری هم سعی دارند که مراجعه خود به داروهای شیمیایی را تا آنجا که ممکن است کاهش دهند. مضرات داروهای شیمیایی موجب شده است که اقبال عمومی چندانی نسبت به آن وجود نداشته باشد.کشور ما ایران یکی از کشورهایی است که به لحاظ منابع گیاهی بسیار غنی بوده و گیاهان طبی بسیاری در آن یافت می شود. طب سنتی نیز همیشه از دیرباز مورد توجه بسیاری از حکیمان و فیلسوفان ایران زمین بوده که بسیاری از آنان همچون حکیم و فیلسوف بزرگ ایران بوعلی سینا در این مورد قلم فرسایی کرده‌اند. اما قطعاً علم بشر کامل نیست و هر علمی نواقص و اشتباهاتی نیز دارد. تاکنون بسیاری نیز در جهت رفع عیوب طب سنتی تلاش کرده‌اند. سایت استادنیوز در مصاحبه اخیر خود به سراغ استاد عباس نساجی پایه‌گذار طب تعادلی در ایران رفته است که درباره طب سنتی و همچنین طب تعادلی با وی گفتگو کند. مشروح این مباحثه را در ادامه می‌خوانید.

عباس نساجی در ابتدا و در پاسخ به این سوال که طب تعادلی چیست گفت: این طب مکتبی است که در سال ۱۳۸۶ در دانشگاه تهران مطرح شد و ما از آن زمان شروع به آموزش کردیم. ما به این نتیجه رسیدیم که مکاتب طب سنتی نواقصی دارند و طب تعادلی را پایه‌گذاری کردیم. انسان دارای سه بعد کلی فیزیک، متافیزیک، و معناست و خواستیم طبی داشته باشیم که بتواند جوابگوی این موضوعات باشد.

وی ادامه داد: در این طب ما دارو هم داریم، همچون داروهای گیاهی و حیوانی ما ۴۰ روش را از ۲۵۰ روش معتبر در جهان در مورد درمان اخذ کرده‌ایم و برای یک بیماری، متناسب با نوع آن از یک یا چند روش استفاده می‌کنیم.

پایه‌گذار طب تعادلی در ایران، طب سنتی ایران را یک طب قوی برشمرد و اضافه کرد: این طب باید متناسب با زمانه باشد و مثلاً در آن زمان آلودگی هوا و مواد نگهدارنده نبود. بنابراین این طب هم باید به روز باشد. تمام افرادی که الآن در طب سنتی کار می‌کنند کتابهایی گذشته را می‌خوانند و بسیاری از آن مواردی را که باید یک حکیم طب سنتی داشته باشد ندارند.

نساجی آثار مکتوب در طب سنتی را بسیار زیاد دانسته و ادامه داد: بسیاری از چیزهایی که در طب سنتی داریم باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند، چون متناسب با زمان حال نیستند. طب مدرن دارومدار است اما طب قدیم طبیب‌مدار بود، یعنی حکیم برای بیماران مختلف با بیماری یکسان با توجه به شرایط هر کدام داروهای مختلف تجویز می‌کرد. اما طب سنتی هیچ‌کدام از اینها نیست.

وی دانشکده طب سنتی ایران را که ۵ یا ۶ سال است تأسیس شده است خیلی قوی ندانست و گفت: طب سنتی ایران بسیار ریشه‌دار است اما خیلی در مورد آن تحقیق نمی‌شود و در برخی کشورهای دیگر همچون مصر، هند، و آلمان بسیار بیشتر از ما در مورد آن تحقیق می‌کنند.

پایه‌گذار طب تعادلی در ایران ادامه داد: در ایران در این ۱۵ یا ۲۰ سال اخیر سیستم‌های متافیزیک مطرح شده‌اند و افرادی آمده‌اند که خیلی در این مباحث کارشناس نبوده‌اند و الآن بسیاری از این افراد به بیراهه رفته و البته بعضاً در زندان هستند. یکی از علت‌های رغبتت ما ایرانیان به این سیستم‌ها علاقه ما به مباحثی همچون عرفان است.

نساجی بیماری‌ها را روان‌تنی دانسته و گفت: منشأ بسیاری از بیماری‌های جسمانی، روان است. چیزی که در کتابهای بزرگ پزشکی آمده است آن است که منبع بسیاری از بیماری‌ها در جسم است اما هر مشکلی که وجود دارد باز هم باید بررسی شود که منشأ بسیاری از این بیماری‌ها به کجا برمی‌گردد.

وی افزود: طب تعادلی یک انسان را از ابعاد مختلف بررسی می‌کند و ما در کلاسهای آموزشی‌مان عرفان را به معنای حقیقی می‌گوییم. یک طبیب حتماً باید عرفان را بررسی کند و کالبدهای متافیزیک و همچنین فیزیک را هم بررسی کند. یک طبیب باید جامع مباحث طب قدیم و جدید باشد و عرفان و متافیزیک را هم کار کرده باشد و در واقع دروناً ساخته شده باشد.

پایه‌گذار طب تعادلی با اشاره به اینکه مزاج‌شناسی و حجامت نیز قسمتی از طب تعادلی است افزود: حجامت، فصد، و زالودرمانی نیز در طب تعادلی هستند. بهترین زالوها و گیاهان درمانی در ایران هستند و بسیاری از کشورهای دیگر جهان از آنچه ما داریم بهره فراوانی می‌برند.

نساجی در مورد اینکه برخی می‌گویند خون‌درمانی با سوزن و حجامت چندان تفاوتی ندارند گفت: ابداً اینطور نیست و خونی که از این دو راه گرفته می‌شوند کاملاً با هم تفاوت دارند. خونی که از طریق سوزن گرفته می‌شود اگر فردی که از او خون گرفته شده است سالم باشد قابل استفاده دوباره است اما ثابت شده است که خونی که از طریق حجامت گرفته می‌شود را نمی‎توان دوباره استفاده کرد. دلیل آن هم این است که در حجامت تورم ایجاد می‌شود. چرا در بسیاری از مراکز بزرگ جهان همچون نیویورک در مورد حجامت تحقیق می‌کنند و پروفسور یوهان آبله در آلمان درباره آن کتاب می‌نویسند و در مورد آن مطالب بسیاری آن می‌گویند؟!

وی در مورد اینکه برخی نه از طب قدیم می‌دانند و نه از طب جدید اضافه کرد: شخصی تومور مغزی داشت و پزشک سر او را حجامت کرد و شخص بیمار فوت کرد. پزشکان باید در مورد حجامت و کاربرد آن اطلاعات خوبی داشته باشند.

پایه‌گذار طب تعادلی در آخر در مورد ترجمه کتاب قانون بوعلی سینا هم گفت: ترجمه این کتاب ناقص انجام شده است. برای ترجمه این کتاب یک گروه باید اقدام به ترجمه آن کنند که هم طبیب باشند، هم ترجمه آن را بدانند، هم فلسفه را بدانند، هم نجوم را بدانند، و هم با اصطلاحات علوم قدیمه و غریبه آشنا باشند. البته من آرزومندم که این اتفاق بیفتد اما بیش از آن آرزومندم که ما یک طب کامل و تطبیقی را حداقل از خود کتب قدیم طب سنتی ایران که به درد امروز بخورد و متناسب با امروز باشد تألیف کنیم.

لینک مصاحبه استاد نیوز با استاد عباس نساجی